cờ đỏ cờ vàng

Entry for February 24, 2008

Ban không dám đăng, thì đăng giùm ban

Nhân chuyện có những người nhân danh cho cái gì gì đó đến 1 trường đại học ở California yêu cầu trường đó phải tháo cái cờ đỏ sao vàng (biểu tượng cho nước CHXHCN VN) xuống và treo cờ vàng 3 sọc đỏ (biểu tượng cho nước VN Cộng Hòa) lên. Tui bỗng nghĩ như vầy:

Nên chia VN làm 2 ‘nước’ khác nhau: 1 VNCS và 1 VNCH.

Những ai trưởng thành sau ngày 30/4/1975 tại VNCS, không biết gì về VNCH thì đương nhiên là người của VNCS, và không cớ gì bắt họ phải thừa nhận cái gọi là VNCH, bởi vì đó là 1 cái gì đó không có thật và không hiển hiện trong cuộc đời họ.

Những ai không chấp nhận được VNCS, thì cứ ‘giữ quốc tịch’ VNCH, hoặc ‘nhập quốc tịch’ VNCH và có quyền tự hào về một quá khứ vàng son đã qua, cũng như ôm ấp giấc mơ một ngày vinh quang quay về chốn cũ.

Không ai có quyền xâm phạm đến quyền tự hào về quốc gia mình, nhất là ở trên xứ Mỹ tự do này.

Vậy, nếu có những người thấy chướng mắt thì cứ việc đề nghị treo cả 2 lá cờ của VNCS và VNCH trong cùng 1 trường đại học, và cho rằng đó là 2 quốc gia khác nhau!

Vì nếu treo cờ đỏ sao vàng thì bị người VNCH phản đối, cho rằng như vậy là không thừa nhận VNCH.

Còn nếu treo cờ vàng 3 sọc đỏ thì những người VN di dân mới sau này hoặc du học sinh sẽ thắc mắc tại sao không có cờ đất nước VNCS của mình.

Giả sử các trường đại học đó cảm thấy sao rắc rối quá, cờ VNCH hay VNCS gì cũng không treo nốt, thì khi đó… eo ôi, có 1 nước VN nào tồn tại trên bản đồ thế giới không nhỉ?

Ngoc Lan

Entry for February 24, 2008

Len lén chào cờ

Vu cờ đỏ cờ vàng đang xôn xao bên blog nhà ban Lan. Tôi cũng góp vô mấy câu cho ồn cửa ồn nhà người ta.

Rằng là bây giờ ai muốn treo cờ nào thì treo là khoẻ nhất. Không thích cờ đỏ thì treo cờ vàng. Không ưa cờ vàng thì treo cờ đỏ. Đặt biệt ai mà ưa luôn hai lá cờ thì chắp chắp vá vá lai rồi treo lên.

Mà không ưa luôn cả hai lá cờ thì treo cờ Mỹ . Hoặc không cần phaả treo gì hết là sướng.

Nếu đươc vậy thì quá khỏe rồi. Nhưng sẽ có những người thích treo cờ nhưng sơ bi biểu tình, sơ đi tù hay sơ bi cướp blog ( zụ này nghe chướng tai nhưng tôi thề là có thiệt 100%, nói láo hộc máu chết tai chỗ).

Thì.

Lén lén tà tu lá cờ mà mình ưng vô ngưc trái, hay nếu vẫn còn sơ là đi bơi người ta thấy.

Thì.

Chịu đau một chút. Tà tu cái cờ đó vô thẳng trong trái tim. Rồi lén lén treo lên. Len lén hát quốc ca. Len lén chào. Len lén tự hào vậy. Len lén sướng.

Sau vụ cờ quạt biều tình rầm trời ở Sài Gòn Nhỏ, chồng tôi bắt đầu xử ép tôi ( đã xử mà còn ép nữa, quá khổ lun ).

Là.

" Em mà không nghe lời anh, lạng quạng anh chở em xuống Sài Gòn Nhỏ, trưng em ra trước đám nguời đang biểu tình trước báo Người Việt, là em có tà tu hình cờ đỏ sao vàng, là ngưòi ta đem em ra đấu tố".

Hoảng hồn. Cái tà tu hình cờ đỏ sao vàng tôi có sẵn từ lúc mới đẻ, ai biết đâu nè. Giờ làm sao mà tháo ra .

Nên .

Tôi phải đi tà tu thêm một lá cờ vàng kế bên. Đau thiệt là đau . Nhưng vậy chắc ăn .

Cũng vì vụ mang hai lá cờ trong tim, nên có người khác " chup nón lá" tôi là " nhi trùng gián điêp".

Chơi lun hai bên.

Thì thôi cũng đươc. Nhi trùng hay ba bốn trùng gì cũng đươc. Ai yêu cờ nào , mà là người Việt Nam, biết ăn nước mắm thì tôi cũng thương hết.

Mà tôi cũng chỉ dám thương len lén thôi. Vì chồng tôi ghen kiếp lắm.

À, ban Lan muốn coi hai cái tà tu trong tim của tôi. Đợi vài bữa đi chụp X- ray đã nhá. Rồi coi lun.

Bùi Bảo Trúc ( II)

LÁ CỜ VIỆT NAM

Bùi Bảo Trúc (Việt Tide & LSR)

Nhiếp ảnh gia Nguyễn Ngọc Hạnh có hai bức ảnh rất nổi tiếng, đó là bức Tiếc Thương chụp một phụ nữ tay cầm tấm thẻ bài, những giọt lệ lăn trên má và bức Vá Cờ với một phụ nữ đang khâu lại lá cờ.
Một người khóc thương một người nằm xuống, một người kim chỉ vá lại chỗ rách của lá cờ là hai hình ảnh bi thảm của cuộc chiến. Một bức làm người ta nghĩ ngay đến người vì lá cờ ở dưới mà bỏ mình . Lá cờ có chỗ rách được vá lại cho lành, gìn giữ cái mà người lính trong bứùc ảnh kia đã vì nó mà hy sinh.
Tờ xuân Người Việt ở trang 194 có đăng một bài viết nửa trang của một người tên là Trần Thủy Châu nói là đang học cao học khoa Mỹ Thuật đại học UC Davis.
Bài viết đại khái nói về một gia đình làm móng tay, móng chân nuôi con đi học đại học.
Chuyện ấy không có gì đáng nói, nhưng kèm theo bài viết ngắn này là một bức hình chụp cái-gọi-là-tác-phẩm-nghệ-thuật của cô. Gọi nó là “tác phẩm” vì đó là chữ của cô ta, chứ bình thường ra mà xét thì cái mà cô ta sáng tác, nếu gọi việc lấy một cái chậu plastic mua sẵn về, quệt thêm một ít sơn vào là sáng tác thì cũng tội cho hai chữ sáng tác quá. Bức hình mầu chụp một chiếc chậu rửa chân dùng tại các thẩm mỹ viện, các tiệm làm tóc, làm móng tay.
Trông hình thì khó mà nghĩ nó là một tác phẩm nghệ thuật.
Chiếc chậu bằng plastic mầu vàng, có dây điện cắm vào ổ điện để giữ cho nước trong chậu được đúng nhiệt độ. Vòng quanh thành của cái chậu rửa chân mầu vàng là ba sọc mầu đỏ chạy hết vành phía trong chậu.
Phải là người chậm hiểu và thiếu thông minh và ngu xuẩn nhất mới có thể nói cái chậu với ba sọc đỏ trên thành chậu mầu vàng đó không làm cho người ta nghĩ tới lá cờ của Việt Nam Cộng Hòa.
Và như thế, biểu tượng của một quốc gia đã được đặt vào cái chậu rửa chân.
Lá cờ phải bao nhiêu máu mới dựng được lên ở Quảng Trị, ở Huế, nay nằm trong cái chậu để rửa chân cho những thân chủ của một tiệm nail nào đó, bất kể đó là những bàn chân dơ dáy, hôi thối, ghẻ lở thế nào đi chăng nữa. Những cái chậu mà sau khi rửa chân cho khách hàng, nước ở trong trở thành “ dơ dáy, đục ngầu” như chính cô ta viết trong bài viết bên cạnh.
Con người ta là sinh vật duy nhất biết dùng biểu tượng. Lá cờ không phải chỉ là một miếng vải. Nó là biểu tượng của một quốc gia, của lịch sửû, của máu xương những người đã chết vì nó.
Đem xé nó, đốt nó, ném nó xuống đất, đạp lên nó là lăng mạ cái quốc gia mà nó biểu tượng. Những cuộc biểu tình bài Mỹ đều có kèm theo cảnh đốt cờ Mỹ, ném lá cờø xuống đất rồi lấy chân đạp lên.
Chỉ có loài vật, những con chó, những con ngựa mớùi không biết dùng biểu tượng.
Sáng tác phẩm của Trần Thủy Châu, nếu gọi đó là sáng tác của cô, là một sự lăng mạ, sỉ nhục cái đất nước mà cô có thể đã ra đời ở đó, mà gia đình cô, cha mẹ cô cũng đã có thời sống ở đó, dưới lá cờ đó, ở Huế, nơi những người lính nhẩy dù Việt Nam phải đổ bao nhiêu máu mới kéo được lá cờ mầu vàng có ba cái sọc mầu đỏ lên cột cờ ở Phú Văn Lâu.
Hình ảnh mang đầy sỉ nhục đó mà lại được đem đăng trong giai phẩm xuân của báo Người Việt thì không hiểu được.
Cô ta và báo Người Việt sẽ nói việc làm đó là quyền tự do mà hiến pháp Mỹ bảo vệ. Đúng. Nhưng cứ thử vẽ hình một người đàn ông râu ria tay cầm cuốn kinh Koran vào cái chậu rửa chân rồi đăng lên báo coi những chuyện gì sẽ xẩy ra.
Nói rằng vẽ cái cờ vào chậu rửa chân thì có sao đâu thì có thể gia đình của cô cũng đặt bài vị tổ tiên, bàn thờ gia tiên trong cầu tiêu, vì để như thế chắc cũng không sao phải không cô họa sĩ.
Cô nói là cô hy vọng qua tác phẩm nghệ thuật — chữ của cô – cô hy vọng ít nhiều tôn vinh được những người Việt Nam dũng cảm.
Việc vẽ lá cờ vào cái chậu rửa chân không thể là việc tôn vinh những người Việt Nam và đất nước Việt Nam như con ranh con hỗn láo vô gíao dục, mất dậy Trần Thủy Châu này đã nói. Phải dùng những chữ như thế để nói về một một con nhãi con đã lăng mạ lá cờ của mấy chục triệu người Việt, mà vì lá cờ đó, bao nhiêu người đã chết. Lá cờ bay trên cột cờ Phú Văn Lâu, trên cổ thành Quảng Trị, ở Bình Long, đắp trên quan tài của những người lính, trên những nấm mộ tử sĩ ở Nghĩa Trang Quân Đội Biên Hòa.
Nó phải được tôn kính thay vì đem vẽ vào cái chậu rửa chân như con ranh con khốn nạn đã làm và gọi đó là tác phẩm nghệ thuật và được đăng trên báo xuân Người Việt.
Phải nói cho chúng nó, những đứa lăng mạ, xúc phạm lá cờ này biết điều đó.

two flags (III)

Biểu tượng chính trị táo bạo và phản cảm

LÃ XUÂN GIANG

Ngày 17 tháng 1 năm 2009, nhà hoạt động James Du bất ngờ xuất hiện tại cuộc biểu tình chống VAALA, giăng tác phẩm “Hai Lá Cờ (Two Flags)” của họa sĩ Huỳnh Thủy Châu, và bị đám đông xông vào đánh. Ông James Du cho biết, ông chỉ muốn bày tỏ sự ủng hộ tự do ngôn luận, tự do bày tỏ ý kiến, tự do sáng tạo nghệ thuật, nhưng đám đông cực đoan đã không chấp nhận.

Dư luận, có nhiều ý kiến cho rằng, ông hoặc là muốn khiêu khích đám đông, hoặc đã không chọn đúng hình thức bày tỏ có hiệu quả. Trước đây, ông cũng đã từng làm một hành động tương tự, nhưng không bị những phản ứng thô bạo như thế. Ông từng trương biểu ngữ “ủng hộ tự do ngôn luận” trong cuộc biểu tình chống Việt Weekly, dư luận lúc đó cho rằng ông đã thực hiện một hành động can đảm.

Sự khác nhau của hai sự kiện bắt nguồn từ sự khác nhau của thông điệp mà ông James Du trưng ra. Tác phẩm “Hai Lá Cờ,” kết hợp cờ đỏ sao vàng và cờ vàng ba sọc đỏ, đối với những người biểu tình, cổ võ cho thông điệp chính trị “hòa hợp hòa giải” hơn là cho tự do ngôn luận thuần túy. Điều này giải thích được thái độ phản ứng mạnh mẽ điên cuồng của đám đông so với lần trước, mặc dù, đánh người chỉ vì thể hiện ý kiến của mình, là một hành động đáng lên án và không thể chấp nhận được trong một xã hội dân chủ tự do và pháp trị.

Mặc dù được nhắc đến nhiều, nhưng tác phẩm “Hai Lá Cờ” vẫn chưa được khảo sát như là một tác phẩm nghệ thuật. Có nên coi “Hai Lá Cờ” là một tác phẩm nghệ thuật thuần tuý? Hay là một thông điệp chính trị? Hay cả hai, và ở chừng mực nào? Giá trị của nó ra sao?

Một tác phẩm nghệ thuật có thể được bàn luận ở nhiều khía cạnh. Khía cạnh nghệ thuật trên những yếu tố như màu sắc, đường nét, bố cục, vật liệu. Nhưng ngoài ra, một tác phẩm nghệ thuật còn dính liền với khía cạnh cảm xúc và lý trí nữa. Tác phẩm “Hai Lá Cờ” không thể coi là một tác phẩm nghệ thuật thuần túy và phi chính trị, bởi vì, nó được thai nghén, sáng tạo, và vận dụng nội dung chính trị, trong bối cảnh chính trị còn nóng hổi. Ngay cả tác giả khi sáng tạo ra tác phẩm cũng đã bày tỏ quan ngại về một triển vọng biểu tình có thể xảy ra.

Hai lá cờ quốc cộng được ghép lại với nhau là một hình tượng táo bạo, tạo sự chấn động tâm lý đối với người xem. Tuy nhiên, đó không phải là một ý tưởng mới mẻ, bởi vì nó đã thoáng qua trong suy nghĩ của nhiều người. Đối với xã hội Việt Nam, cuộc nội chiến dai dẳng, với nhiều hệ lụy tàn khốc của nó, khiến không ai là không nghĩ tới tất cả những điều đã xảy ra, có thể xảy ra, và không xảy ra. Trong đó, tất nhiên có sự kết hợp hòa giải. Nhưng vì khoảng cách quá to lớn trong lòng người cả ở hai phía quốc gia và cộng sản, về quan điểm và hận thù, đã khiến ít ai cảm nhận là một thời điểm thuận tiện cho một kết hợp đã đến.

Vì thế, khi họa sĩ Huỳnh Thủy Châu cụ thể hóa sự kết hợp Quốc Cộng qua tác phẩm “Hai Lá Cờ” đã nhận được hai loại phản ứng rõ rệt. Một là lồng lộn chống đối, bởi vì sự “phản cảm” chính trị cực độ đến những gì họ tin tưởng.

Phía cộng sản không chấp nhận cờ vàng ba sọc đỏ. Phía quốc gia cũng chẳng chấp nhận cờ đỏ sao vàng. Phản ứng thứ hai, là người xem hiểu được ý của tác giả muốn nói gì, nhưng không rung động với tác phẩm, bởi vì, điều kiện cần thiết cho cảm xúc chưa có đủ. Biểu tượng hai lá cờ không đại diện cho cảm xúc về quan hệ trong ngoài của người Việt Nam hôm nay. Mặc dù, hai bên đã thông thương, qua lại. Người quốc gia ở hải ngoại có thể về Việt Nam, nhìn tận mắt những đổi thay, chia sẻ, và thông cảm với hoàn cảnh đời sống. Ngược lại, người cộng sản cũng đã vào Nam, ra nước ngoài để hiểu về suy nghĩ của người quốc gia ở hải ngoại. Nhưng tuyệt nhiên, những cảm thông này không dựa trên nền tảng chính trị, mà được dựa trên nền tảng nhân bản, đời sống và con người. Biểu tượng cờ đỏ sao vàng và cờ vàng ba sọc đỏ chỉ gợi lên những ý tưởng và cảm xúc liên quan đến chính trị, chiến tranh, và tranh chấp vẫn còn đang tiếp diễn, hơn là liên quan đến những điều nhân bản.

Về mặt nghệ thuật, tác giả sử dùng vật liệu “mền vá đắp” theo trường phái nghệ thuật dân gian Gen Bend Quilt của người da đen miền Nam nước Mỹ. Đây là ý tưởng hay, bởi vì hình thức mền truyền đạt cảm xúc ấm áp khá hữu hiệu. Tuy nhiên, việc thực hiện tác phẩm đã không nắm bắt được hết những yếu tố làm nên sự ấm áp đó. Sự ấm áp bắt nguồn từ niềm say mê thể hiện qua từng mảnh vải nhỏ được công phu lắp ráp lại với nhau, những nét chỉ không đồng đều, nhưng cẩn trọng, gợi cho người xem sự chậm rãi, chân chất, và chân thành.

Khi khảo sát tác phẩm “Hai Lá Cờ,” người xem có cảm giác của một sự vội vã trong việc thực hiện công trình vá đắp. Những mảnh vải đỏ được may chồng lên, thay vì được khâu nối lại, tạo nên một bề mặt không bằng phẳng. Màu sắc của “Hai Lá Cờ” không đủ ấm áp. Nền màu vàng chanh và màu đỏ cam tươi, đối chọi, làm người xem ước ao một màu vàng và màu đỏ đậm đà, hài hòa hơn. Nếu hai màu vàng đỏ còn có nhiều sắc độ đa dạng, được tách ra thành những mảnh nhỏ, nối kết lại sẽ làm cho tác phẩm có một chiều sâu cần thiết cho một đề tài có nhiều tầng nhạy cảm. Tuy trên mặt vải có thêu những những thông điệp, nhưng không để lại ấn tượng mạnh mẽ.

Về mặt ngôn ngữ tạo hình, tác giả chỉ dừng lại ở mức kết hợp có tính cách trang trí. Sự sáng tạo của tác phẩm chỉ là tạo ra một sự hài hòa đường nét và cân bằng của những mảng màu. Tuy nhiên, đường nét và những mảng màu khá đơn giản, không có đủ độ giao động cần thiết để với lên tới tầng cảm xúc của những người xem Việt Nam đã trải qua kinh nghiệm chia đôi đất nước, chiến tranh, vượt biên, và di dân.

Tác phẩm “Hai Lá Cờ” thành công một cách tương đối về mặt hình họa, nhưng thất bại vì đã không đạt được chiều sâu của đề tài. Ý tưởng kết hợp quốc cộng, qua tác phẩm, không thuyết phục, thậm chí còn tạo ra sự phản cảm. Có thể có nhiều người đến xem, nhưng sẽ có rất ít người có ý muốn muốn đắp một cái mền như thế cho những khoảng cách Việt Nam chưa được lấp lại trong lòng họ.

Giá trị của tác phẩm là sự táo bạo của họa sĩ. Chính sự phản cảm của tác phẩm đã giúp tạo nên những xung đột và tranh luận trong cộng đồng Việt Nam. Nhưng nhờ đó, cộng đồng Việt Nam có những đánh giá và tự hiểu mình hơn. Một trong những vai trò của nghệ thuật là tạo nên sự tranh luận và nhận thức.

Tác phẩm “Hai Lá Cờ,” dù vô tình hay cố ý, đã đóng một vai trò xúc tác một cách đắc lực. Tuy nhiên, tác phẩm chỉ dừng lại ở mực độ khởi động một cuộc tranh luận. Tác phẩm đã không đưa ra một đề xuất nhận thức mới mẻ nào.

two flags (II)

Entry for February 19, 2009

James Du và Tác Phẩm Hai Lá Cờ (Xóa Bỏ Hận Thù) Lại Xuất Hiện Trước Công Chúng

Tin và ảnh: Vũ Hoàng Lân

Một cuộc biểu tình với khoảng trên một trăm người đã diễn ra ngay tại khuôn viên trường đại học cộng đồng Cypress College, miền nam California, vào chiều thứ tư, 18 tháng Hai, 2009. Cuộc biểu tình này do ban đại diện cộng đồng nam Cali của ông Nguyễn Tấn Lạc tổ chức, nhằm phản đối một bức hình trong cuộc triển lãm của nhiếp ảnh gia Brian Đoàn tại phân khoa nhiếp ảnh của trường. Bức ảnh mang tên "Thủ Đức, Việt Nam" có hình ảnh một cô gái mặc chiếc áo thun hở vai màu đỏ với sao vàng trước ngực.

Trong khi những người biểu tình đi tuần hành và hô khẩu hiệu đả đảo Brian Đoàn và chế độ cộng sản Việt Nam, ông James Du đã xuất hiện với bảng khẩu hiệu mang những dòng chữ: "Freedom of Speech. Freedom of Xpression. Tự Do Diễn Đạt Tư Tưởng."

Nhiều phóng viên Mỹ và Việt đã tới chụp ảnh, quay phim và phỏng vấn ông James Du về hành động đơn phương phản biểu tình của ông ta. Một số người trong đoàn biểu tình đứng gần đó đã biểu tỏ thái độ giận dữ, la ó và chửi về phía ông ta. Một lúc sau đó, ông James Du dùng hai tay giang ra một chiếc mền có họa tiết từ hai lá cờ quốc gia và cộng sản Việt Nam.

Tới lúc này sự giận dữ của một số người biểu tình gần đó đã lên cao. Một người đàn ông đòi đặt câu hỏi với ông James Du và ông James
đã nhận lời.

Tuy nhiên các nhân viên an ninh và cảnh sát đã ngăn lại cuộc đối thoại và yêu cầu ông James Du ngưng cuộc biểu tình của ông ta và rời hiện trường. Ông James Du ngay sau đó đã thu xếp vật dụng biểu tình, vui vẽ bắt tay chào các nhân viên an ninh, và rời khỏi địa điểm biểu tình đi về phía bãi đậu xe.

Khoảng một tháng trước đây, ông James Du cũng đã xuất hiện trong một cuộc biểu tình với khoảng 400 người trước trụ sở hội VAALA ở thành phố Santa Ana. Cũng với "lá cờ" đó của ông và khẩu hiệu "Freedom of Expression", ông đã bị một số người nổi giận hành hung tại chỗ trước khi cảnh sát chạy tới can thiệp.

Được biết ông James Du đã từng đọc qua loạt bài phỏng vấn họa sĩ Huỳnh Thủy Châu, tác giả của tác phẩm "Connections" với chậu ngâm chân ngành nails có mang hình ảnh lá cờ vàng ba sọc đỏ của Việt Nam cộng hòa. Đồng cảm với tư tưởng của người hoạ sĩ, ông đã liên lạc và mua lại tác phẩm "Hai Lá Cờ" từ họa sĩ Huỳnh Thủy Châu với giá $5,000. Ông đã đề nghị và được sự đồng ý của họa sĩ, để đổi tên tác phẩm thành "Xóa Bỏ Hận Thù". Ông James Du được biết đến nhiều qua vụ một mình đứng ra bảo vệ tự do ngôn luận và phản biểu tình hàng ngàn người khác trong cuộc biểu tình chống tuần báo Việt Weekly hơn một năm trước đây.

Two Flags ( I)

Entry for January 17, 2009

From my heart to the gallery , Berkeley , 2006

from my studio, Davis to James Du ,2008

From James Du to Broadway, Santa Ana, 2009

From James Du to the hands of VAALA protestors ( or mobs)

From James Du to Santa Ana police

From the street , yell out for freedom of speak to be jailed in the police's evidence bag in Santa Ana police station.

the last picture , through the plastic bag, I still can see my long signature on the back of the quilt when I handed quilt to James Du .I do not have a habit to sign my works . But at that day , James Du as well as other VAC artists insisted me to do so . Wow, this a quite a long journey for the "Two Flags" until yesterday . It will be a longer road leading the " Two Flags " to come together as one. Still. I hope and hope for better future of all Vietnamese people .

Nói Chuyện Với Họa Sĩ Huỳnh Thủy Châu (IV)

Entry for February 27, 2008

Tôi muốn các thế hệ Việt Nam sau này không còn căm thù lẫn nhau

Vũ Hoàng Lân
LTS: Những bài phỏng vấn họa sĩ Huỳnh Thủy Châu đã đem lại cho độc giả nhiều thông tin của chính người trong cuộc. Cũng như mọi vấn đề, khi đưa lên mặt báo cho dư luận phán xét, ý kiến đồng tình ủng hộ không ít, mà ý kiến chỉ trích phản đối cũng nhiều. Cuối cùng đa số độc giả vẫn sẽ là người quyết định cho mọi cuộc tranh cãi.

Ở ngoài kia, "trận chiến" giữa những người biểu tình phản đối và báo Người Việt vẫn còn tiếp diễn, cường độ lúc mạnh lúc nhẹ, nhưng không hề có dấu hiệu chấm dứt một cách nhanh chóng và dễ dàng. Việt Weekly, vẫn xuyên suốt với chủ trương tạo diễn đàn cho mọi chính kiến, xin tiếp tục đăng tải kỳ 4 trong loạt bài phỏng vấn trực tiếp họa sĩ Huỳnh Thủy Châu. Chúng tôi trân trọng cảm ơn họa sĩ đã dành riêng cho Việt Weekly loạt bài phỏng vấn này, cũng như đã cung cấp những hình ảnh liên hệ.
VW: Trở lại tác phẩm "Two Flags" đã trưng bày trong cuộc triển lãm tại UC Berkerley, với những chi tiết từ lá cờ vàng ba sọc đỏ và lá cờ đỏ sao vàng được khâu dính vào nhau trên một tấm mền đắp khổ lớn, tác phẩm đó ra đời trong hoàn cảnh nào?

HTC: Đó là một bài sáng tác từ một lớp mỹ thuật khi tôi còn học ở UC Berkerley vào năm 2005. Lớp này có tên là "Art, Medicine and Disability", do giáo sư họa sĩ Katherine Sherwood hướng dẫn. Bản thân bà Katherine là một người bị khuyết tật, nên phương pháp giảng dạy của bà chú trọng vào việc dùng nghệ thuật như là một phương tiện trong quá trình điều trị và chữa lành các khuyết tật. Từ lớp học đó, tôi áp dụng khái niệm chữa lành trong tác phẩm của tôi như một cách thức để hàn gắn vết thương trong đời sống riêng của tôi trong quá khứ, cũng như vết thương quá khứ của người Việt Nam.
VW: Và tác phẩm này cũng dùng hình thức khâu vá quilting?
HTC: Tôi chọn hình phương thức khâu vá quilting, là một cách thức sáng tạo những cái mền đắp trong truyền thống Mỹ. Những cái mền này đắp lên, cho ta cảm giác ấm áp. Cái mền đắp cũng dễ làm liên tưởng đến những câu chuyện kể cho trẻ con trên giường ngủ, truyền đi từ thế hệ này sang thế hệ sau. Tôi muốn chuyển giao những truyền thống tốt đẹp của người Việt xuống cho thế hệ con cái tôi, với hy vọng rằng thế hệ tương lai sẽ chữa lành nỗi đau của dân tộc Việt Nam.
VW: Những ảnh hưởng nào đã tác động lên sự hình thành tác phẩm "Two Flags"?
HTC: Đúng ra có ba nguồn ảnh hưởng lớn đến tác phẩm này. Trước hết, như tôi mới nói, đó là ý tưởng dùng nghệ thuật tạo hình như một phương cách để chữa lành và hướng tới tương lai, mà tôi học được từ lớp học của họa sĩ Katherine Sherwood. Thứ hai là những gợi ý từ nghệ thuật tạo hình Gee Ben Quilt, một kiểu khâu vá những tấm mền của phụ nữ da đen vùng đồng quê Alabama. Những tấm mền kiểu Gee Ben này rất đặc biệt, không giống với loại quilting truyền thống của Mỹ thường dùng những miếng vải có hoa văn cổ điển. Những tấm mền Gee Ben Quilt rất đẹp với những hoa văn lạ và màu sắc rực rỡ. Những tấm mền đó không chỉ sử dụng để đắp cho ấm, mà còn là cả một câu chuyện về người sáng tạo ra chúng. Tôi rất thích ý tưởng dùng vải để tạo nên tác phẩm nghệ thuật.
VW: Còn một nguồn ảnh hưởng nữa?
HTC: Đó là từ những tác phẩm của họa sĩ người Mỹ Jasper Johns. Ông ta là một trong những họa sĩ lớn của nền hội họa hiện đại của nước Mỹ trong thập niên 50' và 60'. Jasper Johns rất nổi tiếng trong việc dùng hình ảnh lá cờ Hoa Kỳ trong các tác phẩm của ông. Khi ông đưa lá cờ vào trong tranh vẽ, lá cờ Hoa Kỳ không còn đơn thuần là lá cờ nữa, mà nó đã trở thành yếu tố nghệ thuật trong toàn bộ tác phẩm. Khi ba nguồn ảnh hưởng nói trên hòa vào trong tôi, tôi có cảm hứng muốn khâu hai lá cờ tuyệt đẹp đó lại với nhau. Tôi dùng kỷ thuật thêu kiểu Việt Nam đểu diễn tả ý nghĩa của mỗi lá cờ bằng Anh Ngữ, đồng thời cũng là cách để giữ những lớp vải của tấm mền chặt vào nhau, làm cho no dầy hơn, chắc hơn, ấm áp hơn. Đây là tác phẩm bằng cách khâu vá hoàn chỉnh đầu tiên tôi làm trong cuộc đời sáng tác, mất khoảng hai tháng trời.
VW: Ý tưởng chủ đạo của tác phẩm "Two Flags"?
HTC: Cũng như tác phẩm "Connection", tác phẩm "Two Flags" là một tác hợp khác cho hai vùng đất, hai thế giới khác nhau. Cũng như chính cuộc hôn nhân của tôi vậy. Thoạt đầu khi nghiền ngẫm về hai lá cờ này, tôi không biết làm cách nào để nối kết chúng lại với nhau. Tôi thử dùng những miếng băng vết thương bandage kết làm đường viền xung quanh tấm mền như một dấu hiệu tượng trưng cho những cố gắng đầu tiên cho một quá trình chữa lành.

Nhưng rồi bà giáo sư cố vấn cho tôi rằng những miếng băng sẽ không đủ mạnh để làm lành vết thương quá sâu rộng của người Việt Nam. Những miếng băng đó chỉ đủ che dấu vết thương trên bề mặt, và sẽ làm vết thương mưng mủ, lở loét thêm mà thôi. Bà đề nghị tôi dùng chỉ khâu để khâu lại vết thương đó. Những mũi kim khâu có thể làm đau đớn, nhưng nó sẽ chữa lành hẳn vết thương to lớn kia. Do đó, ý tưởng chính của tác phẩm "Two Flags" là ý tưởng chữa lành và những cố gắng để tiến về phía trước.
VW: Cô muốn nhắn gửi gì đến người xem Việt Nam qua tác phẩm này?
HTC: Tôi biết có những người, ở cả hai phía, sẽ không ưa thích nếu không muốn nói là căm ghét tác phẩm này. Đó cũng là lý do tại sao tôi tạo tác phẩm này dưới hình thức tấm mền để đắp, là thứ mà tôi có thể chuyển giao cho thế hệ sau, và họ sẽ tiếp tục quá trình chữa lành này, cho đến khi vết thương Việt Nam hoàn toàn lành lặn để người Việt Nam cùng đi về phía trước. Tôi muốn người xem trước hết thấy đây là một tác phẩm nghệ thuật, một viễn tượng đẹp đẽ, là niềm hy vọng của tôi vào một tương lai tốt đẹp hơn. Đây là tài sản duy nhất tôi có được để giao cho thế hệ kế tiếp. Hồi xưa còn nhỏ đi học, tôi đã bị nhồi nhét vào đầu đủ thứ hận thù. Thù đế quốc Mỹ và bè lũ tay sai. Thù chế độ ngụy quân ngụy quyền. Bây giờ ở đây tôi thấy người ta dạy trẻ con căm thù chế độ cộng sản trong nước. Tôi chỉ muốn dạy con cái tôi biết yêu thương thôi. Tôi muốn các thế hệ Việt Nam sau này không còn căm thù lẫn nhau.
VW: Đây là một đề tài rất nhạy cảm và cấm kỵ kể cả trong cũng như ngoài nước, cô có những khó khăn gì về mặt tâm lý khi làm tác phẩm này không?
HTC: Cũng như hoàn cảnh tôi đã trải qua với tác phẩm "Connection", tôi cũng lo sợ và không muốn treo tác phẩm này lên, dù chỉ treo trong lớp để cho giáo sư chấm điểm. Bà giáo của tôi không hiểu tại sao tôi làm như vậy. Tôi nói tôi sợ bị trộm mất. Bà nói trong trường trong lớp mà mất cái gì. Bà giận tôi cả tuần lễ. Sau cùng tôi thú nhận với bà là tôi sợ bị người ta phản đối, từ cả hai phía. Bà giáo nói với tôi một câu gần y như ông thầy của tôi hồi năm trước nói, ở đây là Berkerley, tôi có thể có thể làm bất cứ điều gì tôi muốn. Đó là lời khuyên của những người cả đời sống trong không khí tự do. Bà còn nói thêm rằng tôi đã làm được một việc thật tốt đẹp, rằng ý tưởng của tôi là để chữa lành vết thương đau đớn của người khác, bà không tin là người ta có thể phản đối hay căm thù một ý tưởng tốt đẹp như vậy. Nghe bà nói, tôi cảm thấy thật hãnh diện và quyết định treo tác phẩm này lên. Tôi nhận được rất nhiều ý kiến khen ngợi và ủng hộ. Tác phẩm "Two Flags" này, cùng với một số tác phẩm khác, đã giúp tôi thắng được phần thưởng của chương trình HAAS vào năm 2006.
VW: Với thực tế là cả bên trong lẫn bên ngoài vẫn không chấp nhận lá cờ của phía bên kia, cô có gặp nguy hiểm gì, hoặc có nghĩ tới những nguy hiểm có thể đến từ một phía hoặc cả hai phía?
HTC: Cho đến lúc này, tôi chỉ thấy có rất nhiều chỉ trích, chửi bới từ những người phản đối ở đây qua tác phẩm "Connection". Tôi chưa thấy bị nguy hại gì từ phía bên trong Việt Nam qua tác phẩm "Two Flags".
VW: Những bức tranh sơn dầu cô đang vẽ, ngay trong hoàn cảnh những cuộc biểu tình phản đối còn đang xảy ra chưa chấm dứt, những tranh đó mang ý nghĩa gì?
HTC: Loạt tranh tôi đang vẽ hiện nay như một cách để tôi diễn tả cảm giác của tôi về những sự phản đối đang xảy ra. Những ngày gần đây dù muốn dù không tôi vẫn phải sống với quá nhiều dư luận từ các phương tiện truyền thông như báo chí, tivi, radio, những nguồn tin trên mạng, và những diễn đàn blog liên quan đến vấn đề này.

Tự nhiên tôi lại được nhiều người biết đến. Nhiều người Việt có cùng ý tưởng về việc nối kết, hàn gắn, cũng như về tự do ngôn luận, đã liên lạc với tôi. Tôi có thêm nhiều người bạn hơn bao giờ hết. Loạt tranh này như một cách đáp lại một cách ngẫu hứng với tất cả những gì đang xảy ra cho tôi. Bây giờ tôi tự tin hơn để trải lòng ra mà không còn sợ bị phản đối nữa. Vượt qua được cảm giác sợ hãi đó thật là tuyệt vời và đáng ngạc nhiên. Loạt tranh ngẫu hứng đó đánh dấu một bước ngoặc quan trọng trong cuộc đời nghệ thuật của tôi, như một dấu hiệu cho thấy tôi đã "trưởng thành" trong suy nghĩ. Tôi rất hãnh diện vì điều đó. Bức tranh lớn là cảm xúc của tôi đối với danh họa Jasper Johns. Nó nhìn giống như một bức tranh của ông ta. Tôi biết ơn về sự ảnh hưởng của ông. Nhờ những bức tranh vẽ lá cờ của ông, tôi mới nghĩ đến hai lá cờ Việt Nam như những yếu tố của tạo hình, của tranh vẽ. Bức tranh đó dành cho ông ta. Còn bức tranh nhỏ chưa hoàn thành, là cho chính tôi. Tôi gọi nó là "Open it up". Tôi vẽ những cái thùng giấy. Trong bức tranh này tất cả các thùng giấy đều mở toang, như cảm giác thả lỏng thật nhẹ nhàng tôi cảm nhận hiện nay. Tôi không cần phải cất dấu, đè nén những suy nghĩ của tôi nữa. Nếu tôi chia sẽ điều này được với mọi người qua các tác phẩm của tôi thì hay biết mấy.
VW: Trong khu vực đoàn biểu tình thắp nến vào tối thứ bảy vừa qua trước tòa soạn báo Người Việt, có hai chậu ngâm chân với hình ảnh lá cờ đỏ sao vàng và hình ảnh những người bị đoàn biểu tình phản đối, trong đó có hình ảnh Hồ Chí Minh, hình ảnh các nhân viên báo Người Việt, có cả hình của cô và bà mẹ chồng quá cố của cô, cô nghĩ sao về sự trình bày đó? Chuyện đó có tạo cho cô tâm lý lo sợ hay cảm giác bị xúc phạm không?
HTC: Tôi cho đó là một hình thức nghệ thuật. Họ làm ra tác phẩm nghệ thuật để đối lại với tác phẩm của tôi. Đối với một họa sĩ, đó là một cảm giác rất tuyệt. Tôi rất thích. Nhưng tôi cũng nghĩ tới khía cạnh bản quyền nữa. Tác phẩm của tôi là bản chính. Nếu "nhà họa sĩ" kia muốn xài ý tưởng của tôi để làm tác phẩm của họ, họ phải liên lạc xin phép tôi trước chứ, đúng không?

VW: Hiện nay tác phẩm "Connection" được trưng bày, tồn trữ ở đâu?

HTC: Từ khi xảy ra những cuộc biểu tình phản đối, tôi đem cất cả bốn cái chậu vào một chổ an toàn rồi.
VW: Những cuộc biểu tình phản đối có tạo nên những thay đổi gì trong việc sáng tác của cô hiện nay không?
HTC: Có. Trước mắt là chủ đề triển lãm tốt nghiệp cho chương trình cao học của tôi vào tháng Sáu tới đây đã hoàn toàn thay đổi. Tôi đã chuẩn bị gần như xong cho chủ đề vinh danh những thuyền nhân Việt Nam, bây giờ tôi quyết định chuyển sang chủ đề khác. Tôi đã trình bày với các vị giáo sư trong khoa...
Đón xem những số tới:
- Những vụ việc biểu tình phản đối ảnh hưởng ra sao đến sáng tác của họa sĩ Huỳnh Thủy Châu?
- Dự án cho tác phẩm sắp đặt "Vinh Danh Thuyền Nhân Việt Nam" đã được dự tính ra sao?
- Đề tài triển lãm tốt nghiệp cao học đã được thay đổi từ "Vinh Danh Thuyền Nhân Việt Nam" sang chủ đề gì?
- Làm thế nào tấm hình với chậu nước ngâm chân của họa sĩ Huỳnh Thủy Châu xuất hiện trên giai phẩm xuân báo Người Việt?
- Trần Thủy Châu hay Huỳnh Thủy Châu? Cùng là một người hay hai người khác nhau?
- Họa sĩ Huỳnh Thủy Châu muốn nói gì với những người phản đối tác phẩm của cô?
- Ông thầy ở UC Berkerley, người đã khuyến khích họa sĩ tiếp tục hoàn thành tác phẩm Connection, nghĩ gì về cô học trò họa sĩ, nói gì về tác phẩm Connection, ý kiến gì về những phản đối đang diễn ra?