Mệ Ngoại Nguyên

là một người đàn bà quan trọng trong cuộc đời tôi. Cũng như Má và Mẹ chồng, bà ngoại Nguyên là một nguồn cảm hứng vô tận cho những câu chuyện nho nhỏ trong blog khi kể về nhà chồng. Cuộc đời của Bà Ngoại Nguyên là một huyền thoại bao la mà tôi luôn luôn muốn chép thành sách.

Sức người có hạn, sức văn của tôi lại càng hạn chế hơn nên tôi chỉ có thể góp nhặt vài chuyện gom góp từ cái ngày tôi may mắn được gặp bà lần đầu tiên.

Năm ngoái với Yelling tôi về Huế thăm bà, bà yếu lắm rồi. Lại thêm một cú té. Mắt bà mờ hẳn đi. Nhưng bà vẫn còn nhận ra "vợ của Salem hả". Tôi hay có cái trò ôm bà hôn. Bà cười hề hề. Hai bà cháu ngồi với nhau một đêm để tôi được nghe những chuyện bà kể lại. Lần nào cũng một lô chuyện nhiêu đó chi tiết. Mà lần nào cũng có quá nhiều điều mới. Năm ngoái đám Yelling xe lăn leo lên bậc thềm nhà Huế, ngồi chơi với bà một đêm. Tôi trân trọng cái đêm đầy ý nghĩa đó hết cuộc đời này. Nhá tôi.

Rồi. Bà nằm ngã bịnh một năm. Tâm trí bà còn sắc xảo cực kỳ. Bà biết hết. Đứa nào vể thăm. Bà nhận ra hết nhá.

Rồi hai hôm trước, Bà thanh thản giả từ con cháu, bình an đi về với Ôn Ngoại của Nguyên, lên cõi Niết Bà. Ung dung tự toại.

Chín mươi tám năm bà sống một cuộc đời oanh liệt. Hơn bảy mươi năm sống với Ôn Ngoại cho tới ngày Ôn mất vào 2005. Bà từ tốn tiễn Ôn đi. Ngồi vắt chân chữ ngũ hút thuốt lá khơi khơi. Búng tàn thuốc lá lập loè trong đêm tối cho bớt nhớ Ôn. Tối tối tụng kinh gõ mõ dâng hương thờ Phật, âu yếm giữ gìn cái lệ tụng kinh trang trọng với nhang và đèn của ôn suốt hơn 50 năm qua. Cái hôm bà té là cũng vì bà muốn đi cắm thêm điện cho sáng bàn thờ Phật trong nhà, mà trời thì tối, bà lại đang yếu trong người. Bà ơi.

Câu chuyện của bà với tôi còn dài, đậm đà, không thể trong lúc đau buồn này mà tôi có thể kể lại hết được.

Tôi sợ tháng hai. Ba người đàn bà làm nên cuộc đời tôi ra đi cùng một tháng. Cách nhau có vài cọng nhang cháy chưa tàn đã phải đốt thêm cọng khác.

Trái tim tôi đau đớn ngập ngừng không biết viết như thế nào cho cái entry này. Trong lòng trống không từng kỷ niệm ngọt ngào với bà.

Tôi cứ giã đò ngó lơ. Quay mặt đi sống cho trọn hai ngày qua. Miệng cười ha há cho lòng bớt đau. Mà hình như .

Cũng không xong.

Biết trước rủi thế nào cũng có ngày này. Ngày bà ra đi. Mà cũng đưa tay lên chùi nước mắt. Khóc cho một huyền thoại ra đi. Một bóng dáng tình nghĩa, đảm đang, vững chãi mà rất chân chất như Bà sẽ khó tìm lại cõi đời ô trọc này.

Nếu Thương một thì Tiếc phải là mười.

Một nén nhang ngậm ngùi của con cháu dâu cho Mệ Ngoại.

Một miếng khăn tang con xé ra cho Nguyên, cái thằng Salem của Mệ ngoại, cho Beo và Bánh Xèo, hai đứa cháu cố , và cho những đứa cháu đang rưng rưng nhớ Mệ nơi phương xa.

Mệ thương yêu !

Quần xà lỏn

Khi xưa ta bé ta wear quần xà lỏn ra Huế nè.

Mệ Ngoại của chồng lần đầu tiên gặp mình. Nói vậy nè. Con thử nhìn xung quanh coi có đàn bà con gái nào ở đâu bận xà lỏn không.

N, chiều dẫn nó qua Đông Ba mua cái quần dài mà bận vào cho giống người ta.

Khi xưa ta bé. Nhớ hết mọi người ở Huế và trong Sài Gòn nha.

Mai là 14 năm "bang bang" tơi tả rồi nha.

Happy anniversary ! Tất cả mọi người thương yêu của tôi.

Ghost Quilt Done

Những mũi may cuối cùng...

xong rồi nha. Đứt 6 tháng. Mà êm đềm lắm nha.Cứ như ngồi thiền á.



Hết vải cùng màu. Lì. Không đi mua thêm. Cứ tự tin .Lượm vải khác may vô. Té ra, đó là khúc mình ưa nhất.
Đẹp nhất nha.










Như mọi lần, mỗi lần xong một cái như vậy. Lại thở ra. Nhưng có cảm giác muốn ói. Giống như mới đẻ thêm đứa nữa. Lo !



Phía mặt sau. Không hiểu sao lại thích hơn phía trước nha.


Vậy đi.

Ghost Quilt

Lần nào gặp tôi. Ông nội Beo hay kể. Câu chuyện này nè.
Rằng.
Ngoài Huế ma nhiều lắm.Đường phố Huế âm u, trầm mặc. Buồn không buồn mà vui cũng không vui. Không khí lúc nào cũng lạnh lẽo.Huế không ồn ào, náo nhiệt, tưng bừng như trong Sài Gòn. Huế buồn.
Huế lặng lẽ.
Huế im.
Huế thở dài.
Ma ở Huế nhiều. Toàn ma không nhà, không cửa. Chết không chổ chôn. Chết không được gọi đúng tên, đúng tuổi và ngày sinh tháng đẻ. Chết thì chôn cả một bầy. Chết không được làm đúng thủ tục. Nên hàng đàn oan hồn cứ lượn lờ trần gian, không siêu thoát được.



Ngoài Huế, chổ nào cây cỏ mọc xanh rì, sen súng tươi tốt, là chổ đó đầy người là người.

Vào khoảng 1970, trên khe Đá Mài, cách Nam Dao nhà ông nội khoảng 10km, về phía Ngự Bình, người ta phát hiện ra một bãi thây người. Nhiều lắm. Thịt thà bị rỉa, róc hết, còn xương trắng bóc

Hài cốt được những người như ông nội hốt về, chất đầy trước sân đình của quận Nam Hòa. Say này, xương cốt được xếp ra bỏ vào những cái hòm nho nhỏ. Chôn dưới những phần mộ vô danh trên núi Ngự Bình.

Tôi nghe tới đó. Có lần hỏi ông nội một câu vô cùng ngớ ngẫn. Vậy giờ trên núi Ngự Bình toàn ma là ma?

Thiệt là bất ngờ, ôn nạt lại cái đùng. Ma đâu mà ma. Người ta lên đó cất nhà đầy đống hết rồi. Ở Huế, ma sống bình an chung với người. Đất chật. Người đông. Ông hề hề. Người bây giờ hết sợ ma rồi.

Câu chuyện ông kể đơn giản vậy đó. Nhưng là một ám ảnh lớn lao. Tôi làm tiếp bức này. Ghost quilt, hay Unfinished Story ( II) hay kêu là Khe Đá Mài cũng được.




Có đêm. Chiêm bao thấy ai thỏ thẻ. Finish it. Nghe lạnh sương sống. Ai tin hay không tin là có ma. Măc kệ nha.


Cứ cắm cúi làm cho xong.
Để còn làm tới cái khác.

Dì

Viết Cho Huế Sau Ngày 20 Tháng 10,


Dì là em gái út của mẹ chồng tôi. Dì nhỏ con, ốm mảnh khảnh , thanh thoát, hiền lành, nhẹ nhàng y chang như mẹ chồng tôi.

Mỗi lần gia đình tôi và đám em chồng về Huế chơi, là dì tất tả đội nón lá, ra đầu ngõ đón vào. Dì nhỏ nhẹ lắm.Mấy con vào nhà nghỉ cho khỏe, kẻo nắng.

Lần nào cũng vậy, dì nấu ăn . Dì nấu ngon . Dì dọn cơm ngày ba bữa, kêu cả đám vô . Rồi dì ngồi nhìn tụi tôi ăn. Dì lấy thêm nước mắm cho đứa này, dằm thêm miếng ơt cho đứa kia, vắt thêm múi chanh và hâm đồ ăn lại cho nóng. Mời dì, thì dì lắc đầu. Kêu dì ăn sau cho thong thả.

Rồi dì đuổi tụi tôi đi chơi.Tôi muốn phu dì don dep, thì dì xua tay , giong nhẹ nhàng như dứt khoát. Để dì làm cho. Đừng xuống bếp. Dơ hết quần áo. Đi chơi đi. Ở xa về có mấy hôm thôi mà. Để dì làm.

Lúc đầu, tôi cũng ngại. Nhưng dì cứ dành hết việc. Riết rồi tôi đâm lười, cũng không phụ chi hết. Tự nhủ trong lòng cho bớt ray rức. Dì làm hết rồi. Đâu tới phiên mình.

Ừa, tụi tôi về nhà vài hôm. Dì làm hết. Dì dọn dẹp phòng ốc, giặt đồ, xếp từng cái vớ, đồ lót, vuốt phẳng phiu. Có vài cái áo sơ mi nhăn nheo quá, thì dì cẩn thận ủi lai rồi mới cất vô vali cho từng đứa.

Dì đi chợ. Không phải ngày ba mà bốn bữa cơm. Sáng, năm sáu giờ thì dì ra ngoài ngõ mua bún bò, làm cafe, pha sữa. Đứa nào ít đường, nhiều đường hay thích cafe sữa . Dì đều biết hết.

Trưa thì dì nấu mỗi ngày một món. Tùy theo yêu cầu. Không ai yêu cầu thì dì cứ nhớ đứa nào thích ăn gì thì nấu cho tụi nó ăn. Tội nghiệp tụi nó. Dì than. Cho tụi nó ăn cho đã thèm đồ Huế.

Rồi ăn lỡ tầm tầm ba giờ chiều với bánh bèo, bánh mậm, bánh bột lọc. Lúc tụi tôi ngồi ăn, dì lụi hụi nấu thêm chè ngự, đông sương bỏ tủ lanh để dành tối.

Rồi dì đi đò sang bên Đông Ba chợ chiều. Rồi dì dọn ăn tối. Di lui cui một mình làm hết. Cả nhà ăn uống xong, dì dọn dẹp, lau chùi, lục đục cho tới 1-2 giờ khuya.

Tụi tôi lúc qua Mỹ lại, nhớ dì dễ sỡ. Nhớ món tàu hũ kho dì sốt cà chua cay cay ngọt ngọt ăn với cơm nóng vào buổi trưa. Ăn cả tuần không chán. Nhớ món cá thu chiên dầm nước mắm ớt ăn vô lịm cả lưỡi. Nhớ sự chăm sóc chu đáo tới bất ngờ của dì.

Nhớ nhứt là lúc mời dì ra chụp hình kỷ niệm. Dì kêu chờ dì một chút. Dì nhẹ nhàng lên lầu kẻ lai son đôi môi cho thắm hơn để. Chụp hình khỏi xấu. không thì hư tấm hình của tụi con.

Rồi đám cháu lao xao đi hết . Dì lại trở về với cuộc sống hàng ngày. Lủi thủi một mình.

Chăm sóc Ôn Mệ ngày ba bữa cơm chay. Buổi tối Ôn ngoại mệt thì thức đêm xoa dầu tràm cho Ôn. Về bên nhà mình, nấu ba bữa cơm mặn cho chồng , con. Don dep, lau chùi bàn thờ Phật bên nha Ôn Mệ.Về lại bên nhà mình, lau chùi dọn dẹp bàn thờ Phật ở nhà mình. Một ngày của dì làm không hết việc. Cứ thế. Lủi thủi . Một mình.

Ừa ,một mình. Mà dì có chồng chứ . Lấy nhau cũng gần ba mười năm rồi chứ ít gì. Chồng dì là chú Lợi. Ngày xưa chú mồ côi , mấy thầy trong một ngôi chùa nhặt về nuôi. Sau này chú bi la oan chi đó, nóng giận lấy cây chổi nện lên đầu thầy , rồi bị đuổi ra khỏi chùa. Chú lại lần nữa trở thành kẻ vô gia cư.Nhưng chú cũng cố gắng bương chãi hoc hành, lấy được cái bằng luật sư , thì giải phóng. Chú đành yên phận với nghề thầy giáo, gõ đầu trẻ kiếm cơm. Ở gần nhà dì.

Trong khi đó, dì có một mối tình với một người nhỏ hơn mình năm tuổi. Ôn Me không ưa, nên dì đóng cửa lòng, âm thầm ở vậy tới năm 30 tuôỉ. Chị ruộtcủa dì, là mẹ chồng tôi, thương chú Lơi không nhà , thấy em gái út đã tới thì . Bà bàn với cha mạ gả dì cho chú Lợi, thì đứa con/ em út của mình không phải làm dâu. Đại gia đình mình vưà đươc thêm con trai , lại không mất con gái.


Thế là tự nhiên dì có chồng . Tư nhien chú Lợi có vợ. Ôn Mệ chia cho hai vơ chồng một gian nhà dài phía sau. Hai người có với nhau ba đứa con.

Lúc mãi sau này, Ôn chia lại cho dì một miếng đất 400m vuông, trổ ra mặt tiền. Người ta xây đường xi măng. Miếng đất nằm ngay một khu đẹp.Bà chị ở Mỹ gởi cho một chút, dì nhặt nhạnh thêm tiền để dành, rồi Mệ dấm dúi cho thêm một sốvàng. Dì cất lên một ngôi nhà hai tấm rưỡi, trắng bóc, phơi phơí đường hoàng nhìn ra sông Hương.

Dì viết thơ khoe với chị. Nhà em ngạo nghể nhất vùng nha.

Con cái lớn hết. Ngoan. Làm có tiền. Tưởng thế là hạnh phúc.

Nhưng đã bảo từ đầu là lúc nào dì cũng lủi thủi một mình cơ mà.

Thế này.

Lúc đầu chú Lợi thương dì lắm. Nhưng chắc vì chú không có nhà, hay của cải, không bà con dòng họ. Lai phải ăn nằm dằm dề nhà vợ.Nên lâu lâu buồn buồn, mấy ông anh vợ chì chiết chú thẳng mặt. Có lần , anh hai của dì rươt chú bằng dao phay, chạy vòng vòng khắp khu vườn của Ôn Mệ vì một chuyện cãi vã không đâu.

Riết rồi, chú Lơi sinh ra tư ái , phẩn chí.

Thay vì cố gắng làm ăn, vượt qua những tư tưởng bi quan , chú lại đâm ra nhụt chí và tệ hơn nữa, chú đâm ra ghét cả nhà bên vợ. Và theo tôi thấy, chú trút hết tất tần tật cái hằn học đó lên đầu dì .

Chú là đàn ông, lại ở Huế, nên nghiễm nhiên , chú không phải làm gì hết.Chú không dính dáng vô việc bếp núc của đàn bà, cũng như việc chăm sóc con cái, cha mẹ già.

Chú đi dạy học. Vậy là danh giá lắm rồi.

Vi tiền dạy học không đủ để ăn sáng , nên chú không phải đưa tiền cho vợ hàng tháng. Mẹ chồng tôi gởi tiền về nuôi mấy đứa con chú đi học cũng hơn hai chục năm nay. Lâu lâu, bà còn gữi lì xì chú xài tết nữa.

Nên. Chú rảnh.

Lúc đầu chú cũng bung ra kiếm chuyện làm ăn thêm. Rồi công chuyện làm ăn không biết sao luôn xảy ra trên bàn nhậu. Làm ra không nhiều tiền . Chỉ thấy toàn là ăn. Rồi uống. Rồi hút.Chú xách xe đi tối ngày.

Hồi xưa chú dạy Sử. Sau này chú nhậu nhiều quá, người ta không cho dạy Sử nữa. Người ta tế nhị không đuổi mà phân công một người bét nhè như chú dạy môn Giáo Dục Công Dân.

Càng ngày, chú nhậu nhiều hơn, có bài có bản hơn. Hồi xưa lấy cớ đi nhậu với bạn thân cho vui tí. Giờ không cần bạn thân , chú nhậu vẫn thơm và vui như thường.

Chú hầu như không ăn cơm chiều với dì đuợc nữa . Quái quăm thay, dì vẫn siêng năng hàng đêm dọn cơm , bưng ra chờ và " mời" chú mỗi khi chú lè nhè chân xiêu đá chân nam mò về nhà.

Chú nhậu chuyên nghiệp, có bằng cấp được hợn 10 năm nay rồi . Mới đây, người ta đến mắng vốn là chú Lợi nhậu thiếu tiền. Họ đến tận nhà đòi nợ. Di lẵng lặng móc tiền ra trả . Như tỉ dì trả nợ cho cuộc đời bạc phận của mình vậy.

Bây giờ dì cũng không đủ sức mà bưng mâm hầu chồng đi nhậu về nữa. Chú về, dì không thèm để ý tới.

Dì qua nhà Ôn Mệ.Dì lẳng lặng trải chiếu ngồi tụng kinh đêm với Ôn, tỉ tê lần tràng hạt với Mệ.

Thấy dì mặc kệ.Chú Lợi cáu gắt. Về nhà kiếm chuyện la hét mấy đứa con và mắng dì .

Kiểu.

Con hư tại mẹ. Chú la hét , cằn nhằn dì. Dì nín thinh.Vì nếu dì mở miệng, thì chú quát.

Đàn bà không đi học tới nơi tới chốn, biết gì mà nói.

Ba đứa con trưởng thành trong hoàn cảnh nhà như vậy, đứa nào cũng tìm cách thóat ra khỏi ngôi nhà trắng toát lộng lẫy . Con chị lớn vô Sài Gòn đi làm sáu bảy năm nay. Thành công, nó gởi tiền cho mẹ chứ nhất định không về Huế.

Thắng út kiếm việc ở Đà nẵng. Đứa giữa nối nghiệp chú, đi dạy Sử. Nó lấy chồng, rồi biến mất luôn ở nhà chồng đâu mãi một chổ kêu là Sịa. Xa Huế bao nhiêu chục cây chạy xe máy. Nó chỉ léng phéng về nhà lúc tết, giổ kị thôi.

Đứa lớn mới lấy chồng hai tuần trước.Gửi tôi mấy tấm hình cưới. Nhìn dì trong tấm áo dài , đứng bên cạnh con gái ngà ngọc trong ngày cưới . Dì cười thật tươi . Thật hạnh phúc.Dì đứng cạnh chồng. Chú Lợi cười , mặt mày đỏ ngây vì rượu. Nếu không có bộ đồ vest , nhìn chú không khác ngày thường là mấy .

Sau ngày cưới rộn ràng của cô con gái , tôi đoán là căn nhà sạch bong của dì lai vắng lặng trở lai. Nhà rộng , trống trơn , con muỗi bay qua chắc cũng lạnh trong lòng .

Dì lại lui thui chăm sóc bà mẹ già năm nay 97 tuổi ( Ôn qua đời ba năm nay). Dì lại dọn dẹp, lau chùi, nấu nướng.

Không biết trưa nay dì sẽ nấu món gì . Mà không biết có ai ăn không. Dì ăn ít lắm.

Tôi nhìn lại tấm hình. Thấy tóc dì bạc hết trơn rồi. Dì còn ốm hơn xưa. Con gái dì kể là dạo này dì ho khúng khắn suốt đêm. Mà dì nhất định không đi khám bịnh hay uống thuốc.

Dì biểu đi khám bịnh cũng chẳng để làm gì.

Nghe xót và thương dì quá.

Dì cô đơn.

Cô đơn.

Trong cái đại gia đình của dì.

Nhà Nguyên

Bà nội Nguyên nè. Cha bà làm quan, nhưng chết sớm. Để lai một bầy con lít chít và ba bà vợ. Bà nôi Nguyên là con cả, đi hoc Hà Nôi, ngành nữ hô sinh. Bà làm cho Pháp, có tiền. Bà nuôi hết em, cháu trong nhà. Bà giàu. Nhưng nổi tiếng là nghiêt. Ai không vừa ý bà, người ở lẫn người nhà, thì Bà cứ măc sức mà đánh.

Chồng đầu của bà mất sớm. Bà không lấy chồng nữa. Mà căp với người tình cũ, cũng làm quan. Mà sanh ra ba Nguyên. Ba Nguyên mang tiếng con quan, nhưng là con ngoai giá thú.
Hồi nhỏ, Ba Nguyên người hầu kẻ hạ, bưng bê . Mười tuổi mà vẫn chưa biết ăn một mình.
Trong hình , ba Nguyên đứng phía trước, với bà ngoại, và dì trong đám tang của một bà dì khác. Đứa con nít đứng chơi vơi phía sau, đeo tang trắng, để tang me. Là bác Phước. Hồi trước, tôi có qua Paris, sang nhà bác chơi. Bác chỉ vô mặt Nguyên. Nói với tôi. Bà nội nó ( tức là dì ruột của bác) ác lắm đó. Bác hay bi bà đánh nhứt.Ba nó ( là ba Nguyên) hồi xưa sướng muốn chết.

Bà cưng thằng con trai đôc nhứt. Cưng quá nên ba Nguyên sinh hư. Ba Nguyên kể. "Bà không cho tiền, thì ba la hét, chửi rủa , đâp đồ cho tới lúc Bà xì tiền ra". Ai biết Ba Nguyên hồi ở Huế cũng nói với tôi một câu y chang. " Ông ấy đep trai nhất Huế, giàu có nhất vùng đó". Đến bây giờ ông vẫn còn thói quen ủi đồ trước khi đi ra đường, tóc chải mướt , chẻ bảy ba như ngày xưa.

Ông bà Ngoai cùa Nguyên. Bà lấy ông lúc 16 tuổi, ông 19. Bà làm mướn cho nhà ông từ năm 12 tuổi. Ông thương bà, cãi lời cha me, nhưt đinh đòi cưới bà. Bà kể. Lúc mới cưới Bà, ông hư lắm. Ông đi đánh bài, đi ngủ đò, đi nhâu với ban. Sau này ,ông mở xưởng làm hòm đầu tiên của Huế. Ông giàu. Ông mua ba căn nhà. Ông bắt đầu đi làm phước. Ông với bà có sáu người con. Me Nguyên là con gái thứ ba.

Năm 35 tuổi, sau ngày me Ôn chết vì ung thư da, Ôn ngoai Nguyên đột ngột quyết đinh đi tu . Lúc đó, Bà Ngoai Nguyên còn mang thai người con út, là cậu Tuê. Ông vứt hết , tai san, gia nghiệp cho Bà. Ông bán hai cái nhà ở Đông Ba, giao hết tiền vàng cho Bà, rồi lâp bà thờ ở nhà, ăn chay thờ Phât cho tới chết .

Me Nguyên là con gái cưng của ông. Me Nguyên đep, nhưng ốm yếu. Me kể, lúc binh, Ôn tư tay sắc thuốc, quat than hâm thuốc cho con gái uống.

Lúc trẻ, Me Nguyên mê áo dài và ngoc. Tháng nào cũng may vài cái áo dài, và đi mua ngoc ở ngoài chơ. Không có tiền thì Me Nguyên đi mua chiu , rồi nhờ người ta tới " đòi" tiền me mình.Bà ngoai Nguyên buôn mắm cà, và cho vay lấy lãi. Môt mình gồng gánh nuôi 10 miêng ăn trong nhà. Tiền đi may áo dài và mua ngoc cho Me Nguyên cũng nhiều. Còn lại, Bà đi cúng chùa, làm phước. Tôi hay cười, choc Mê Ngoai của Nguyên. Mệ đi cho vay năng lãi, rồi cúng Chùa lai , là sao ?

Nữ sinh Đồng Khánh , lớp của Me Nguyên nè.

Me Nguyên không thích lấy chồng. Bà đi làm, sống một cuộc đời hanh phúc với cha me, anh chi và các em. Nhà Ôn Mệ ở ngay canh sông Hương. Đep. Ôn trồng hoa. Ngày Tết, Me Nguyên kể, ngươi ta tưởng " nhà mình bán hoa". Tết tới, cả nhà súng sính quần áo mới, rổn rảng đổ xâm hường, đánh bài. Trời Huế lanh. Mai vàng nở vàng rưc ngoài sân với khu vườn lũng lẵng trái cây.

Me Nguyên găp Ba Nguyên lúc 35 tuổi. Ba Nguyên 43 tuổi. Ba Nguyên có vài đám. Nhưng ai cũng chê là trẻ quá," mất công cưới vể phải chìu chuộng". Me Nguyên có tuổi, có việc làm, lai chững chac, nhà giàu. "Nên Ba cưới". Ba Nguyên kể vậy.
Me kể. Lấy đươc Ba Nguyên , cứ tưởng " chuột sa hũ nếp". Vòng vàng, đám cưới linh đình.

Bánh Xèo nhìn nhìn bà nôi, khen Bà đep. Đám cưới , bà không " make up" , nên bà đep.

Sau ngày cưới, Bà Nôi Nguyên đòi hết vòng vàng. Me Nguyên tư ái. Me chồng con dâu không thương nhau. Me Nguyên khổ. Bà Ngoai Nguyên than" lúc ở nhà, sướng mắc chết. Lúc lấy chồng, ai ngờ nó khổ như vây. Mà nó dấu, ai cũng tưởng là nó sướng". Bà nôi Nguyên tối nào cũng lầm rầm ra vườn khuấn vái cho con dâu mình chết đi, măt xanh nanh vàng"

Me Nguyên sanh Nguyên , với dì Hồng, chi hai của Me, và Cường, con dì Hồng. Nguyên đươc 3 tháng. Sau giải phóng, anh Cường cực lắm. Anh có thời đi sửa xe đap ngoài đường phu ba me nuôi sáu đứa em. Nguyên có lúc đi làm phụ với anh.

Me Nguyên năm 1973

Với mợ Yến. Mơ Yến là vơ câu Tâm, con cả của Ôn Mê Nguyên. Mơ là người Mỹ Tho. Câu Tâm là thiếu tá quân lưc VNCH, đóng gần nhà mơ Yến. Hai người ở với nhau có 6 người con. Mơ Yến nổi tiếng là đep và hiền. Sau giải phóng, mơ Yến lao ra làm ăn, buôn bán. Mơ đi theo người ta buôn chuyến. Rồi bỏ câu Tâm và sáu đứa con, theo người khác, vàng bac của hai vơ chồng, mơ đem đi hết luôn. Lúc đó, thằng Hậu , con út chỉ mới có hơn 1 tuổi. Câu Tâm dắt Nguyên ra bến xe Phú Lâm, về Mỹ Tho kiếm mơ. Mơ không về. Câu Tâm thất chí. Đem cả sáu đứa con về, vứt cho Ba Ngoai Nguyên. Doa" nếu Mạ không nuôi, tui cho cả đám uống thuốc chuôt chết cho rồi". Lần nào về, tôi cũng "đươc" nghe Me Ngoai kể chuyên này." Nó đã nói vậy, thì tau phải nuôi chứ làm sao". Sau giải phóng, Mê Ngoai còn cất đươc một số vàng. Môt mình Me nuôi hết cả con, cháu, người ở, vú giữ em, tất tần tần cũng hơn 20 người. Cứ hè về, Nguyên từ Sài Gòn về Huế" ăn nhờ cơm bà ngoai"

Năm 16 tuổi, cậu Tuệ đươc Ôn Mê cho đi du hoc. Ngày tiễn câu, 1972. Câu Tâm là người thứ ba, hàng đầu từ trái qua. Mơ Yến măc áo dài tím. Câu Tuê đứng kế Me Ngoai, hàng thứ hai, bên phải.

Sau ngày Mơ Yến bỏ nhà theo trai thì bao nhiêu hình ảnh của Mợ trong nhà đều bi tháo xuống. Những tấm hình này là nhờ Me Nguyên giữ lai lúc qua Mỹ. Mấy đứa con của câu Tâm và cả câu Tâm nữa, thành của nợ trong nhà.

Câu Tuệ ở Oklahoma. Hoc về ngành dầu hỏa. Câu kể . Tiền của Mê cho chỉ đủ tiền hoc. Còn lai, câu phải đi làm thêm để chi tiêu. Ai ở nhà cũng kêu là cậu đi du học sướng. Ai biết là gần 20 du hoc sinh Việt Nam ở chung một căn phòng.
Sau ngày 30/4/75, người ta kêu câu lên tòa lãnh sư, câu quyết đinh ở lai Mỹ. Câu kể là câu buồn vì mất nước, hut hẫng vì nhớ gia đình, chán ngán vì tương lai. Sau này, câu có viêc ở Alaska. Câu làm nhiều tiền. Nhưng trên đó buồn. Làm bao nhiêu, cậu đánh bài hết. Mãi tới năm 1987, cậu về Viêt Nam lần đầu tiên. Câu chắc là một trong những người Viêt Kiều về Vn sau 75. Vé máy bay là $2000. Câu phải lấy Japan Airlines to Bangkok, rồi lấy Air france để về Sài Gòn.

Nguyên và đám anh em họ. 1974

Nguyên với Me.

Nguyên với Ba trước khi Ba Nguyên đi hoc ở Úc, 1974. Số Ba Nguyên hên . Ông chẳng hoc hành gì hết. Bữa đi thi, ông copy bài người ta. Thế mà ông đươc đi hoc. Me kể:" toàn miền Nam lúc đó hai người đươc chon". Nhưng theo lời ba Nguyên kể. Thì lúc đó 40 người đươc đi. và ông không có copy ai hết. Hoc đươc 1 năm, ông về thăm nhà. Thì giải phóng. 1975, Ba Nguyên bồng hai me con di tản. Ba me Nguyên làm sở Mỹ. Nên đươc ưu tiên. Ba Nguyên thoát vô trong. Nhưng Me va Nguyên bi lac mất ngoài đám đông.Thế là ông quành ra kiếm. Cả nhà bi ket lai.

Ba Me Nguyên ,1974

Sanh con Bon, cuối 1975. Sau 1975, cả nhà bắt đầu bàn chuyện vươt biên. Lúc đầu đi sang Lào, đường Campuchia. Tiền bac còn. Mỗi lần đi, Me Nguyên dắt theo chi Điễm để bồng con Bon và coi chừng Nguyên .

1978. Nhìn Ba Nguyên xơ xác chưa. Ngày ngày đi uống cà fe , bàn chuyện vươt biên. Ba Me Nguyên đi cả thảy 7 lần. Vàng bac, nữ trang theo người ta đóng tàu mà vèo vèo hết. Đi vướt biên không xong, thì kiếm đường chính thức. Ba Nguyên kể. Lúc đó, quá cưc rồi. Ngày ngày, ông đap xe lên lãnh sự quán, dò tên. Rồi về nhà, lươm bông cỏ, nấu cơm.

Tới khi sanh con Bê, 1978 thì đã hết nhẵn tiền. Hàng tháng, Ba nguyên phải ra Huế xin tiền bà Ngoai Nguyên . Bà cho tiền , vàng và gao. Bà nôi Nguyên có tiền, nhưng không cho. Vì bà và con dâu không ưa nhau. Nên bà cũng không cho con trai và cháu bà đồng nào hết. Me Nguyên lao ra đường bán chơ trời , và cũng để tranh măt bà nôi Nguyên. Những lần công an dep lòng lề đường, Nguyên phu me xách boc quần xoa mỹ, chạy. Có lẽ như vậy, mà sau này, mỗi lần về Việt Nam, Nguyên hay đứng lai dòm cảnh người ta bi rươt công an. Vừa chạy vừa phụ người ta dọn hàng.

Năm 80. Nhà Nguyên có giấy xuất cảnh. Câu Tuệ làm giấy bảo lãnh. Làm nhanh như vây vì Ba Nguyên nhìn giống" lai Pháp", nên ông khai là ông có quốc tich Pháp. Đi nhanh hơn. Chương trình ODP mới bắt đầu. Nên từ lúc có giấy tới lúc đi , cũng mất mấy năm.

Sắp đi. Me Nguyên lúc này đang có bầu cu Bin. Me kể. Me dấu. Sau ngày sanh cu Bin môt tuần, thằng nhóc còn đỏ hỏn. Me cứ bồng nó ra sân bay . Người ta không cho lên máy bay. Ôn Mê kêu để cu Bin lai, đi sau. Me không chiu. Đi thì đi hết mà ở thì ở hết cả nhà.Chuyến bay delay lại ba tuần để làm giấy tờ. Cu Bin rời Viêt Nam khi tròn 1 tháng tuổi.

Ngày ra sân bay.
30 tháng 3 năm 1983.
Air France bay một lần /tháng. Ôn ngoại mướn một chiếc xe đò chở hết cả nhà lên Sài Gòn tiễn nhà Nguyên. Lúc đó, ai cũng nghĩ, đi là không có ngày về.
Bê đứng hàng đầu. Bon đứng với em, rồi Nguyên đang chơi rubic. Bên canh là Thái, anh em ban di với Nguyên. Thằng nhóc đứng lấp ló phía sau lưng Thái là Kuki, em Thái.Me Nguyên kêu Nguyên đưa cho" anh Thái cái rubic đi con, mai mốt qua Mỹ, mẹ mua cái khác cho ". Nguyên không đưa. Sau nàu cứ hối hận mãi. Dì Hồng đứng kế me Nguyên ẵm cu Bin.

Từ ngày đó trở về sau, Mẹ Nguyên sang Mỹ đi làm nails nuôi hết cả đai gia đình ở Mỹ cũng như ở Việt Nam. Nuôi hết !
v
( Chi tiết viết lại theo lời Me Nguyện kể )

Đông Ba, 5 giờ sáng, mùng 5 tháng 5, 2005

Huế, mùa hè là đỏ lửa.
Nóng ấn tương.
Nóng hoàng tráng. Nên muốn đi dạo. Thì chịu khó đi từ 5 giờ sáng nhá.
Ra chơ Đông Ba. Sáng sớm.
Lung linh như môt bảng màu đẹp nhứt mà tôi đươc chiêm ngưỡng.


Ớt đỏ. Dân Huế ăn cay xé lưỡi. Cay buốt lên tận óc.

Tông màu dịu xuống một chút nhá. Tím.



Tím đỏ, tím nâu và tím cà.


Bi giờ thì bắt đầu mát con mắt với màu xanh nhá.

Xanh tròn tròn

Xanh trắng, nhè nhẹ, dịu dàng.

Xanh tròn ủm, năng trịch, lăn lông lốc nè.

Xanh tươi chảy cả nước miếng.
Có ai thèm rau muống xào tỏi không nè.

Rồi sang tông vàng nhé.


Nhìn cái tông vàng tô điểm cho cái điểm nhấn màu hồng ngồi ngã ngữa, thấy đã dể sợ chưa.


Hồng hồng ,vàng vàng, chấm li ti nữa nè.


Bánh mì. Nâu, vàng giòn rụm lưỡi luôn nè.

Ai cũng biết mùng năm tháng năm. Nhà nào cũng mua vịt về nấu. Bất kể lúc đó đang cúm gà , cúm vịt.
Chỉ có mấy con này là vô tư không biết thôi.



Vẫn gà vịt xếp hàng quác quác


Tăc tặc.Sắp lên nồi tới nơi rồi mà lên hình vẫn còn đẹp thế đấy.